CMS

اگر می‌خواهید یک وب‌سایت را راه‌اندازی کنید و چیزی در زمینه برنامه‌نویسی نمی‌دانید، نگران نباشید. برای راه‌اندازی وب‌سایت انتخاب و استفاده از یک CMS مناسب ضروری است. سیستم مدیریت محتوا یا همان CMS یک نرم‌افزار درون وب‌سایت است. با استفاده از CMS می‌توانید به‌سادگی و در کمترین زمان ممکن محتوای سایت را کنترل کرد.

در این مقاله سیستم مدیریت محتوا (CMS) تعریف و تشریح خواهد شد. در ادامه ویژگی‌های CMS و معیارهای سازمان‌ها برای انتخاب سیستم مدیریت محتوای مناسب خود بیان می‌شود. در پایان چند نمونه مشهور از شرکت‌های ارائه‌دهنده سیستم مدیریت محتوا معرفی می‌گردد.

CMS چیست؟

سیستم مدیریت محتوا یا همان CMS یک برنامه نرم‌افزاری یا مجموعه‌ای از برنامه‌های به‌هم‌پیوسته است که به‌منظور ایجاد و مدیریت محتوای دیجیتال مورداستفاده قرار می‌گیرد. معمولاً از CMS برای مدیریت محتوای سازمانی (ECM) و مدیریت محتوای وب (WCM) استفاده می‌شود. در مدیریت محتوای سازمانی (ECM) مدیریت اسناد، مدیریت اموال دیجیتال و قوانین نگهداری سوابق و قابلیت دسترسی سازمان‌یافته به آن‌ها ادغام شده است و کاربران می‌توانند به‌صورت همکار از این سیستم استفاده کنند. در سیستم مدیریت محتوای وب (WCM) قابلیت نویسندگی مشترک را برای وب‌سایت‌ها تسهیل می‌کند و غالباً دارای قابلیت انتشار است، درحالی‌که صفحات وب ECM این‌چنین نیست.

هر دو سیستم مدیریت محتوای سازمانی و سیستم مدیریت محتوای وب دارای دو عنصر اصلی هستند؛ برنامه مدیریت محتوا (CMA) و برنامه تحویل محتوا (CDA). CMA دارای یک رابط کاربری گرافیکی (GUI) است که به کاربر این قابلیت را می‌دهد که بدون داشتن دانشی درزمینهٔ HTML بتواند طراحی، ایجاد، ویرایش و حذف محتوا را از یک وب‌سایت کنترل کند. عنصر CDA خدمات پس‌زمینه‌ای را ارائه می‌دهد که از مدیریت و تحویل محتوا پس از ایجاد در CMA پشتیبانی می‌کند.

یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) چه ویژگی‌هایی دارد؟

در سیستم‌های مدیریت محتوای (CMS) مختلفی که ارائه‌ شده است، هرکدام ویژگی‌های متفاوتی دارند، اما عملکردهای اصلی در همه آن‌ها شامل نمایه‌سازی (indexing)، جستجو و بازیابی، مدیریت قالب، کنترل در قالب بازبینی و قابلیت انتشار در نظر گرفته شده است.

• وجود نمایه‌سازی بصری در سیستم مدیریت محتوا (CMS)، جستجو و بازیابی تمامی داده‌ها را به‌منظور دسترسی آسان از طریق توابع جستجو فهرست نموده و به کاربران امکان جستجو با استفاده از تاریخ انتشار، کلمات کلیدی یا نام نویسنده را می‌دهد.
• مدیریت قالب در سیستم مدیریت محتوا (CMS)، تبدیل اسناد کاغذی اسکن شده و اسناد الکترونیکی قدیمی را به اسناد HTML یا PDF امکان‌پذیر می‌کند.
• وجود ویژگی‌های ویرایش در سیستم مدیریت محتوا (CMS)، به کاربر اجازه می‌دهد تا محتوا را پس از انتشار اولیه به‌روزرسانی یا ویرایش کند. همچنین با انجام کنترل در قالب بازبینی می‌توان تغییراتی را که توسط افراد در پرونده‌ها ایجاد شده است را پیگیری نمود.
• قابلیت‌های انتشار در سیستم مدیریت محتوا (CMS)، به افراد امکان می‌دهد از الگو یا مجموعه‌ای از الگوهای مورد تائید سازمان و همچنین قابلیت‌ها و سایر ابزارها برای ایجاد یا تغییر محتوا استفاده کنند.

همچنین سیستم مدیریت محتوا (CMS) ابزاری را برای بازاریابی یک‌به‌یک فراهم می‌کند. در بازاریابی یک‌به‌یک، وب‌سایت قادر است مطالب و تبلیغات خود را مطابق با مشخصات خاص کاربر و با استفاده از اطلاعات ارائه‌شده توسط او یا جمع‌آوری‌شده توسط وب‌سایت ایجاد کند. به‌عنوان‌مثال اگر یک کاربر از یک موتور جستجو بازدید کند و به دنبال دوربین دیجیتال بگردد، در بنرهای تبلیغاتی تجاری فروش دوربین‌های دیجیتال به‌جای فروش محصولات باغی دیده می‌شود که به این کار الگوی توالی صفحه کاربر خاص گفته می‌شود.

از ویژگی‌های معروف دیگری که در سیستم مدیریت محتوا (CMS) موجود است، عبارت‌اند از:

• URL های مناسب سئو
• راهنمایی یکپارچه و آنلاین، شامل تابلوهای بحث و گفتگو
• سیستم‌های مبتنی بر مجوز گروه
• پشتیبانی کامل از الگو و الگوهای قابل تنظیم
• پنل ادمین با پشتیبانی چندزبانه
• مدیریت فایل‌ها به‌صورت یکپارچه
• و …

چگونه سیستم مدیریت محتوا (CMS) مناسب را انتخاب کنیم؟

وقتی سازمانی تصمیم به استفاده از یک سیستم مدیریت محتوا (CMS) خاصی می‌گیرد، با محدودیت خاصی مواجه نمی‌شود، تنها باید چند ویژگی اساسی در نظر گرفته شود که عبارت‌اند از:

• رابط کاربری آسان ویرایشگر
• قابلیت جستجوی هوشمند

البته نرم‌افزار CMS مورداستفاده در برخی از سازمان‌ها، به شرایط خاصی بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال اندازه سازمان و پراکندگی جغرافیایی آن را در نظر بگیرید. مدیر CMS باید پاسخ این سؤال‌ها را بداند:

• چه تعداد کاربران می‌خواهند از برنامه مدیریت محتوا استفاده کنند؟
• آیا این برنامه CMS نیاز به پشتیبانی چندزبانه دارد؟
• برای حفظ پویایی عملیات برنامه اندازه تیم پشتیبانی چقدر باشد؟
• مدیران و کاربران نهایی در هنگام استفاده از CMS چه سطح کنترلی دارند؟
• تنوع فرم‌های اطلاعات الکترونیکی مورداستفاده در این سازمان چگونه است؟

همچنین سیستم مدیریت محتوا (CMS) مورداستفاده باید توانایی نمایه کردن همه انواع محتوای دیجیتال را داشته باشد.

سیستم های مدیریت محتوای معروف

پیشنهادهای زیادی مبنی بر استفاده رایگان یا اشتراکی از سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) در نسخه شخصی و سازمانی موجود است. در ادامه به معرفی چند نمونه از ارائه‌دهندگان سیستم مدیریت محتوا (CMS) را معرفی خواهیم کرد:

SharePoint: این سیستم مدیریت محتوا (CMS) مجموعه‌ای از فناوری‌های مبنی بر cloud و web که ذخیره‌سازی، اشتراک‌گذاری و مدیریت اطلاعات دیجیتال را در داخل سازمان تسهیل می‌کند.

Documentum: این سیستم مدیریت محتوا (CMS) ابزاری را برای ذخیره‌سازی و بازیابی سریع مطالب فراهم می‌کند. این سیستم‌عامل به دلیل کنترل دسترسی ریزساختار شناخته شده است.

M-Files: این سیستم مدیریت محتوا (CMS)، از روش مبتنی بر برچسب متا برای مدیریت اسناد الکترونیکی بهره می‌گیرد.

Joomla: یک سیستم مدیریت محتوای وب (WCMS) رایگان و متن‌باز ساخته‌شده در قالب MVC است. جوم لا در PHP نوشته شده و دارای قابلیت‌های همچون RSS feed، caching، وبلاگ‌ها، جستجو و پشتیبانی از زبان‌های بین‌المللی است.

WordPress: یکی دیگر از سیستم‌های مدیریت محتوای وب (WCMS) متن‌باز و رایگان بر مبنای PHP و MySQL است. ورد پرس قادر است به‌عنوان بخشی از سرویس میزبانی (هاستینگ) اینترنت (WordPress.com) مورداستفاده قرار گیرد. همچنین می‌توان ورد پرس را به‌عنوان وب سرور خود (WordPress.org) در رایانه محلی مستقر نمود. این سیستم‌عامل با داشتن تنوع درتم و پلاگین، از محبوبیت زیادی در بین وبلاگ نویسان برخوردار است.

Dnn: این سیستم مدیریت محتوا (CMS) ابزار مدیریت محتوا را به‌گونه‌ای برای بازاریاب‌ها فراهم می‌کند که بتوانند بدون در نظر گرفتن محل ذخیره‌سازی، به‌راحتی به داده‌های دیجیتالی خود دسترسی یابند، محتوای موردنظر خود را در هر کانال آنلاین منتشر کنند، آن را برای هر بازدیدکننده شخصی‌سازی کنند و اثربخشی آن را ارزیابی نمایند.

Oracle WebCenter: این سیستم مدیریت محتوا (CMS)، درواقع نمونه‌ای از برنامه تعامل کاربر است که بر اساس چارچوب کاری توسعه خود oracle ساخته‌شده و با هزینه مجوز CPU ارائه‌شده طراحی شده است. سه محصول اصلی این مجموعه عبارت‌اند از:

• محتوای Oracle WebCenter
• سایت‌های Oracle WebCenter
• پرتال Oracle WebCenter

یکی از قابلیت‌های کلیدی oracle این است که می‌توان محتوای موردنظر را به‌صورت متمرکز در یک مکان مدیریت کرده و در چند برنامه به اشتراک گذاشت.

Pulse CMS: این سیستم مدیریت محتوا (CMS)، یک نرم‌افزار اختصاصی برای وب‌سایت‌های کوچک است که توسعه‌دهنده وب را قادر می‌سازد محتوایی را به یک وب‌سایت موجود اضافه کرده و در کمترین زمان ممکن مدیریت کند. این برنامه از Apache با PHP استفاده می‌کند و کاربر می‌تواند با پرداخت هزینه از تیم پشتیبانی کاربر بهره‌مند گردد.

TERMINALFOUR: محصول شاخص این شرکت ارائه‌دهنده سیستم مدیریت محتوا (CMS)، Site Manager است که پشتیبانی گسترده‌ای از چند پلتفرم را ارائه می‌دهد. دسترسی به این سیستم‌عامل هزینه زیادی دارد، ولی به‌روزرسانی‌های مطلوبی داشته است و توانسته یک بستر گسترده برای تبادل ایده را پشتیبانی نماید.

OpenText: این سیستم مدیریت محتوا (CMS)، به‌صورت cloud نیز قابل‌دسترسی می‌باشد. این شرکت سیستم‌عامل ESM را طراحی کرده است. این سیستم‌عامل مدیریت محتوا قادر است حجم زیادی از محتوا را با رعایت الزامات قانونی و محتوای تلفن همراه و به‌صورت آنلاین مدیریت نماید.

Backdrop CMS: این سیستم مدیریت محتوا (CMS) به‌صورت رایگان و متن‌باز ارائه شده است و یک CMS ارزان‌قیمت را برای سازمان‌های کوچک و متوسط ارائه می‌دهد. این سیستم‌عامل مدیریت محتوا اساسی‌ترین قابلیت‌های لازم برای مدیریت محتوای وب ارائه می‌دهد و می‌توان آن را توسعه داد.

جمع‌بندی

سیستم‌های مدیریت محتوا یا CMS سال 1990 معرفی و عرضه شدند. سیستم مدیریت محتوا امکان ویرایش و مدیریت محتوا، سازمان‌دهی و اشتراک‌گذاری محتوا را از طریق یک رابط مرکزی برای کاربر فراهم می‌کنند. در این مقاله سیستم مدیریت محتوا معرفی و واژه‌شناسی شد. سپس ویژگی‌های کلی سیستم‌های مدیریت محتوای موجود بیان گردید. همچنین معیارهای انتخاب یک سیستم توسط یک سازمان برای مدیریت اسناد و داده‌های دیجیتال بیان شد. بامطالعه این مقاله با نمونه‌هایی از شرکت‌های ارائه‌دهنده سیستم مدیریت محتوا آشنا خواهید شد.

برگشت به صفحه واژه نامه